Jacaszek : Treny (Gusstaff, 2008)

Od paru tygodni w moim słowniku istnieje powiedzenie: "wyskoczył jak Jacaszek z konopi" w miejsce przysłowiowego Filipa. Dla mnie, zwykłego zjadacza muzyki, nazwisko artysty jeszcze niedawno nie mówiło nic. Do momentu eksplozji ochów i achów w blogosferze. Nadrobiłem więc braki. Jacaszek nie jest artystą anonimowym. Po ciepło przyjętym debiucie Lo-fi powstała płyta dokumentująca współpracę z Miłką Malzhan oraz (uwaga!) soundtrack do Bajek Robotów Lema. Nic dziwnego, że na następne dzieło czekała dość pokaźna grupa fanów - nie tylko w Polsce. Treny ukazały się również nakładem norweskiej wytwórni Miasmah.

Treny to cykl wierszy Jana Kochanowskiego, których motywem przewodnim jest tęsknota poety za zmarłą córką - Urszulą. Niesamowite jak na tej płycie artyście udało się ukazać całą gamę emocji, które odczuwamy po stracie bliskiej osoby! Choć bezpośrednich nawiązań literackich nie ma (poza utworem Orszula), lektura tytułów nastraja na funeralny nastrój. Lament, Żal, Martwa Cisza... Treny to próba okiełznania czegoś przemijalnego, lecz nieuniknionego. Opanowania lęku przed śmiercią i załatania umęczonej duszy. Niemożliwe, ale... wszystko to słychać!

Przez ponad 54 minuty króluje minimalistyczna elektronika. Artysta umiejętnie dozuje środki wyrazu. Trudno tu szukać przepychu, bogactwa dźwięków, karkołomnych rozwiązań i zmian tempa. Atmosferze żałoby, przemijania, lęku, skowytu towarzyszą oszczędne dźwięki. Powłóczyste bity, połamane trzaski i senne plumkania są tłem dla przeszywających partii wiolonczeli (Orszula). Mandolina w Lamencie perfekcyjnie manifestuje ulotność życia. Słysząc orkiestrę w O ma żałości! instynktownie sprawdzamy czy z naszymi najbliższymi jest wszystko w porządku. Wyjątkiem jest spinająca album klamra w postaci utworu Rytm to nieśmiertelność - czuję, że wyraża nadzieję.

Na osobną uwagę zasługują kobiece wokalizy. Jeżeli będzie dane mi kiedykolwiek zobaczyć odchodzącą duszę - będzie miała głos Mai Siemińskiej. Jest jeszcze jedna rzecz, która zapiera dech, a którą słychać w słuchawkach: szumy. Najciekawszy efekt mamy w Lamencie - są pourywane, o różnej wysokości i zdają się nawzajem "przepychać". Wiem skąd autor je wziął. W piwnicy uruchomił stare lampowe radio. Kręcąc gałkę częstotliwości próbował złapać jakąś stację. I usłyszał... głosy z zaświatów.

Treny to piękna płyta. Zapewne zbyt piękna, zbyt delikatna, zbyt trudna by zaistniała szerzej w świadomości. Gdyż wymaga skupienia i poświęcenia, którego zwykle nie mamy. Ale hipnotyzuje. Zobaczycie, jesienią do niej wrócimy! [avatar]