[Felieton] Wiele hałasu o „utwory słowno-muzyczne wykonywane w języku polskim”

Pierwszy stycznia 2012 roku przyniósł, oprócz wzrostu stawki VAT na niektóre artykuły i podwyżki akcyzy na paliwo, także znowelizowaną ustawę medialną. Zmiany nakładają na rozgłośnie radiowe obowiązek dostosowania swoich ramówek do nowych przepisów w ten sposób, aby 33% prezentowanych utworów zajmowały piosenki śpiewane w języku polskim.

Co ważne - ponad połowa (dokładnie 60%) tych piosenek ma gościć na falach eteru w porze największej słuchalności, czyli w godzinach 5.00 - 24.00. Ponadto zmiany wyciągają pomocną dłoń ku początkującym artystom - nagrania debiutantów mają być liczone podwójnie. W sieci zawrzało. Dość szybko nastąpiła polaryzacja opinii - od entuzjastycznych (Nareszcie!), po głosy tych dyskryminowanych, śpiewających po angielsku. Nie chcę być złym prorokiem, ale nowe przepisy... w niewielkim stopniu zmienią polską piosenkę. Z wielu powodów.

1. Kto będzie mierzył te procenty? Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji? Jak wysokie będą kary za niestosowanie się do tego przepisu i czy aby na pewno wprawią w trwogę prezesów? Czy jeśli jednego dnia ratio obniży się do 32%, to już będzie wystarczający powód, by podjąć jakieś kroki? Czy KRRiT będzie w tym względzie tak samo „skuteczna”, jak w walce z głośnością reklam w TV i przerywania programów reklamami w TVP? Czy naprawdę ktoś wierzy w to, że lokalna rozgłośnia radiowa w Koziej Wólce będzie permanentnie inwigilowana pod kątem stosowania się do nowego rozporządzenia?

2. Co z listami przebojów? Czy żeby nie wypaść z ustawowego przedziału dojdziemy do kuriozalnej sytuacji, że niepolskojęzyczne utwory będą reprezentowane za pomocą werbla, jak Manaam w radiowej Trójce w latach 80. ubiegłego wieku?

3. W nowelizacji jest enigmatyczny zapis o „33 proc. miesięcznego czasu nadawania”. Czy nie można ominąć go poprzez wyemitowanie jednego dłuższego polskiego utworu, a następnie dwóch zagranicznych odpowiednio sformatowanych po pierwszym refrenie? Pole do manewrów jest bardzo szerokie.

4. Na podstawie jakich przesłanek panuje opinia, że polska młodzież kocha polskie piosenki i tylko śpiewanie po polsku daje jakieś szanse na wybicie się? Proszę poczytać komentarze na forach największych portali informacyjnych. Dość często pojawiają się głosy, że polska muzyka to dno. Bardzo wymowne są popularne ostatnio telewizyjne talent-showy. Dlaczego uczestnicy np. X-Factora śpiewają w przeważającej części zagraniczne kawałki? Przecież kochają polską muzykę, czują ją, są z nią zżyci. Znając na pamięć Autobiografię, czemu wolą zaśpiewać Sex On Fire? A jeśli coś polskiego, to Niemena. Bo polska muzyka skończyła się na Kill 'em All, prawda?

5. Czy do tej pory rozgłośnie miały zakaz emitowania piosenek w języku ojczystym? Czemu więc słyszymy Kylie Minogue, a nie Ramonę Rey? Garou zamiast Jarosława Wasika? Skąd bierze się tchórzostwo włodarzy stacji radiowych w szukaniu nowych twarzy będących odpowiednikami zagranicznych gwiazd? Z obawy przed odpływem słuchaczy? Utratą mitycznego targetu? I dlaczego polski pop dzieli się na „radiowy” i „nieradiowy”? Czemu Sylwia Grzeszczak jest OK., a Iza Lach już nie? I co powoduje, że w prime-time hulają sobie single Video, a Rentonem czy eM nikt się nie zainteresuje? Wiadomo, w grę wchodzą pieniądze i powiązania z majorsami, ale chyba nasi potentaci fonograficzni nie blokują emisji wykonawców konkurencji (czytaj: małych i średnich wytwórni)?

6. Radio Wawa. Stacja, która puszcza wyłącznie polską muzykę. Super! Pewnie teraz będzie się szczyciła tym, że była szybsza od ustawy. Ale tego radia nie da się słuchać dłużej niż tydzień. Bajm, Lombard, Lady Pank, Bajm, Dżem, Edyta Bartosiewicz, Lombard, Budka Suflera, Perfect, Dżem, Lombard, Bajm. Za pół roku podobnie będzie brzmiała Eska i RMF. Nie trzeba być wieszczem, by zgadnąć, że rozgłośnie pójdą na łatwiznę i będą katować nas zgraną do granic możliwości klasyką. I nie ma się co spodziewać, że czymś zaskoczą, wydobędą jakieś perełki z archiwów.

7. Artysto, chcesz trafić na playlistę? A pisał o tobie Pudelek? Widziano cię na salonach? Zobaczyli cię w TV? Zaprosili do telewizji śniadaniowej? Nie? Dlaczego więc sądzisz, że spodobasz się słuchaczom?

8. Comy nie ma w radio. Happysadu również. To jakieś zespoliki, których nikt nie chce słuchać i kluby podczas ich koncertów świecą pustkami. Gdyby można było ich posłuchać w Zetce tuż po wiadomościach, pewnie byliby znani.

9. Przyjmijmy, że założenia ustawy zaczną działać po myśli jej twórców. Za rok nominacje do Fryderyków w kategorii Najlepsza Płyta otrzyma nowy Perfect, Kombii i jakiś wskrzeszony po latach ejtisowy band. W kategorii Debiut Roku wygra młode dziewczę będące skrzyżowaniem Sylwii Grzeszczak i Dody. Ktoś tam krzyknie „A gdzie DagaDana, Janek Samołyk i Kobiety?”, ale jego głos zginie w gąszczu oklasków.

10. Jeśli jakaś kapela sądzi, że nowa ustawa otwiera dotąd nieznany skrót do sławy - niech się nie łudzi. Nie otwiera, bo takiego skrótu nie ma.

11. Wykonawcom śpiewającym po angielsku, którzy wpadli w lekką panikę, przypominam, że macie dla siebie 66% czasu antenowego. To dwa razy więcej niż 33%. Ale radio i tak Was nie chce. Czemu? Nie ten target. A ustawy regulującej targety nie ma.

Lubimy polskie piosenki śpiewane w języku Żeromskiego. Chcielibyśmy więcej takich. Ale nie gniewamy się na nikogo, kto śpiewa po angielsku. Jedni i drudzy powinni machnąć ręką na zapisy znowelizowanej ustawy medialnej. Dziś obecność w popularnych rozgłośniach radiowych nie jest żadną nobilitacją. Róbcie swoje, grajcie koncerty, docierajcie do ludzi przez Youtube, Facebooka, blogi i serwisy muzyczne. Te kanały na szczęście nie są jeszcze uszczęśliwiane na siłę. [avatar]

PS. Oczywiście powyższy tekst nie dotyczy Trójki oraz wielu rozgłośni studenckich i internetowych. Was ustawa nie dotyczy - bez niej już dawno znaleźliście swoją niszę. I odwalacie kawał dobrej roboty!